Czym są uzależnienia i dlaczego są groźne? Na co dzień stykamy się z kampaniami społecznymi ostrzegającymi przed uzależnieniami, na opakowaniach produktów nikotynowych natykamy się na nieestetyczne obrazki i komunikaty, a kadra szkół i rodzice nastolatków przykładają ogromną wagę do edukacji związanej z zapobieganiem nałogom. Dlaczego tak duży nakład sił wkładany jest w zapobieganie uzależnieniom? Sprawdźmy, czym są uzależnienia, dlaczego są takie groźne i w czym może pomóc ośrodek dla uzależnionych?
Czym jest uzależnienie?
Należy zacząć od tego, że uzależnienie to nie słabość charakteru. Pojęcie ściśle związane jest nie tylko z psychiką człowieka, a również z reakcjami samego organizmu. W ogromnym skrócie można zdefiniować uzależnienie jako stan, w którym człowiek podlega głębokiej interakcji ze środkiem uzależniającym. Stan ten charakteryzuje się silną potrzebą zaspokojenia używką, a w przypadku jej braku występuje zmiana zachowania, lub przykre objawy somatyczne mające wpływ na funkcjonowanie. Istnieje szereg objawów, które powinny zaniepokoić nas w kontekście uzależnienia:
- bardzo silne pragnienie sięgnięcia po używkę,
- nieprzyjemne fizyczne objawy wynikające z odstawienia, oraz nerwowość i agresja,
- tolerancja i chęć przyjmowania coraz większej ilości,
- brak chęci do dawania sobie przyjemności w inny sposób,
- trudność w kontrolowaniu zachowania związanego z nałogiem.
W przypadku zaistnienia sytuacji, w której wydaje nam się, że tracimy kontrolę nad używką, najczęściej jest już za późno, aby samodzielnie wyjść z nałogu. Pomocy należy szukać w klinice odwykowej, w której specjaliści fachowo zajmą się problemem.
Z jakimi uzależnieniami mamy do czynienia najczęściej?
Rozwój technologiczny i postęp cywilizacyjny zadbały o to, abyśmy mieli coraz więcej możliwości do korzystania z przyjemności. W zasadzie mamy nieograniczony dostęp do nowinek technologicznych, szybkiego jedzenia, środków poprawiających nasze samopoczucie, i innych czynników, o których nasi dziadkowie mogliby tylko pomarzyć. Żyje nam się łatwiej, ale też szybciej i bardziej stresująco. Dawniej najczęściej mówiło się o uzależnieniach od alkoholu, nikotyny i narkotyków. Te rodzaje uzależnień funkcjonują do dziś, jednak mamy do czynienia z coraz to nowymi definicjami uzależnienia i środkami uzależniającymi. Terapia leczenia uzależnień to sposób leczenia, po który coraz częściej sięgają osoby, które borykają się z dysfunkcją związaną z niegroźnym z pozoru środkiem, lub czynnością. Współczesne uzależnienia oscylują wokół telefonu, komputera, niezdrowego śmieciowego jedzenia, zakupów, pracy, a nawet cukru. Zasadniczo uzależnić nas może wszystko, dlatego we wszystkich działaniach naszego życia zalecana jest pełna świadomość ponoszenia konsekwencji i umiar.
Dlaczego uzależnienia są niebezpieczne dla zdrowia i życia?
Skutki popadnięcia w nałóg mogą być bardzo poważne. Konsekwencje zdrowotne są oczywiste – jednak w zależności od uzależnienia, organizm cierpi w różny sposób. Uzależnienia od substancji powodują uszkodzenia układu nerwowego, oraz narządów wewnętrznych, które mogą prowadzić nawet do śmierci. Nałóg związany z ciągłym graniem w gry komputerowe wyklucza jakikolwiek ruch, osoby te najczęściej cierpią więc na nadwagę i otyłość, mają także problemy z koncentracją, a zanik więzi z bliskimi, kończy się dysfunkcją emocjonalną. Lekomani dogłębnie wyniszczają swój organizm, podobnie jak narkomani. Każde uzależnienie jest szkodliwe nie tylko dla chorego, ale również dla jego rodziny, znajomych, czy współpracowników. W skrajnych przypadkach wskazane jest leczenie odwykowe zamknięte, w lżejszych wystarczy terapia dla osób uzależnionych. Uzależnienie najczęściej dotyka osoby, które zostały skrzywdzone lub zaniedbane w dzieciństwie, mają niską samoocenę, zostały pozbawione miłości, wsparcia emocjonalnego, oraz dowartościowania. Wszelkie patologie również sprzyjają nałogom.
Uzależnienia wśród młodzieży – jak pomóc?
Problem uzależnień wśród młodzieży za sprawą łatwo dostępnych używek narasta z roku na rok. Czasem zaczyna się od eksperymentowania, czasem od braku więzi z osobami, które powinny pełnić rolę przewodnika i opiekuna życiowego, czyli rodziców. Zdarza się również, że młodzież poszukuje opcji rozładowania napięcia, lub w ten sposób podejmuje próbę dostosowania się do towarzystwa. Dla nastolatków uzależnionych od narkotyków, leków lub dopalaczy dobrym rozwiązaniem jest zamknięty ośrodek odwykowy, w którym przebywają minimum kilka miesięcy. W leczenie zaangażowani są rodzice, ponieważ młody człowiek po leczeniu wraca do tego samego środowiska i rodzice powinni poznać metody pomocy swojemu dziecku na zewnątrz, po ukończonej terapii. W czasie leczenia uzależnienia czy to w ośrodku zamkniętym, czy też otwartym, ogromną rolę pełnią właśnie rodzice, ponieważ cała rodzina uczy się funkcjonować prawidłowo. Budowa nowych relacji pomiędzy młodym człowiekiem i rodzicami jest niezmiernie ważna, jednak tak naprawdę każdy z terapii wynosi również coś dla siebie. Sztuka prawidłowego porozumiewania się i bieżącego rozwiązywania problemów jest kluczowa w leczeniu.
